In gesprek met Marcella van Doorn
Als afgestudeerd politicoloog vond Marcella van Doorn haar droombaan bij de Rekenkamer – tenminste, dat dacht ze. Het werk maakte haar niet gelukkig, ze besloot haar interesse te volgen en voor ze het wist begon ze haar eigen praktijk als loopbaancoach. Ze bleef niet in twijfels hangen en ondernam actie. Nu helpt ze cliënten hetzelfde te doen. Ze gelooft dat je je loopbaan niet van tevoren kunt uitstippelen, maar dat je op verkenning uit mag gaan.
Je studeerde politicologie en bent nu loopbaancoach. Kun je ons meenemen in jouw loopbaan?
‘Als afgestudeerd politicoloog wilde ik de wereld verbeteren. In mijn baan als projectleider bij de Rekenkamer was ik niet gelukkig. Als generalist tussen analytische collega’s voelde ik me een vreemde eend in de bijt. “Wat past dan wel bij me?”, vroeg ik me af. Ik nam een coach in de arm en volgde een training over persoonlijke effectiviteit. Dat vond ik zo leuk dat ik al snel aan deel twee van de opleiding begon. Voordat dat ik het doorhad, zat ik in een internationale coachopleiding. Het was niet per se mijn intentie om van coaching mijn werk te maken – ik volgde gewoon mijn interesse. Ik ging minder werken bij de Rekenkamer. Dat was spannend. “Kan ik dat wel maken? Lig ik er dan niet uit?”. Toch deed ik het. Zo bouwde ik langzaam mijn praktijk uit, tot ik mijn baan kon opzeggen. Ik werd niet ineens loopbaancoach, maar zette kleine stapjes in de richting van wat ik leuk vond.’
Op je website beschrijf je dat je je ontwikkelde van een bescheiden meisje naar een zelfbewuste vrouw. Wat droeg daaraan bij?
‘Ik ben opgegroeid met overtuigingen als “doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg” en “mensen die vragen, worden overgeslagen.” Nu geloof ik het tegenovergestelde. Door mijn wensen te uiten blijf ik niet in vooronderstellingen hangen en heb ik spannende stappen durven zetten, zoals promotie maken, minder werken of mijn eigen loopbaanpraktijk beginnen. Vrouwen uiten hun wensen vaak niet of nemen aan dat iedereen wel weet wat ze willen. Als je je wensen uit, ben je meer geneigd om actie te ondernemen en geef je mensen toestemming om je te helpen. Door niet in twijfels te blijven hangen, ben ik als mens en professional enorm gegroeid.’
Als je je wensen uit, ben je meer geneigd om actie te ondernemen en geef je mensen toestemming om je te helpen
Hoe begeleid jij cliënten naar een nieuwe stap op de arbeidsmarkt?
‘In mijn coachpraktijk ontmoet ik veel mensen die ander werk willen, maar niet precies weten wat dat dan moet zijn. Ze zitten vaak vast in hun hoofd. Wat is mijn passie? Wanneer krijg ik die briljante ingeving? Nou, die bestaat volgens mij niet. Ik geloof dat je op onderzoek moet gaan. In actie moet komen. En dat terwijl je aan het verkennen bent, je pad vanzelf ontstaat. Je kunt nu eenmaal niet alles van tevoren weten. Ik help cliënten opties actief te verkennen. Wat zijn de eerste twee stappen die je nu kunt zetten? Ga niet als een gek solliciteren, maar schenk aandacht aan je wens om iets anders te willen. Door met mensen te praten, ontdek je wat bij je past. Spreek bijvoorbeeld met jezelf af dat je tien mensen wilt spreken die een voor jou interessant vak uitoefenen. En loop een dag met zo iemand mee. Zie je jezelf dit werk de hele dag doen? Beweeg en je pad volgt vanzelf.’
Welke methoden en technieken gebruik jij in je loopbaanbegeleiding?
‘Ik ben fan van het Koersonderzoek. Het helpt cliënten te bepalen hoe ze in elkaar zitten, welke kwaliteiten ze hebben en wat ze nou écht willen. Halverwege hun loopbaantraject laat ik cliënten met elkaar brainstormen over hun loopbaan. Welke opties zien ze? Het is fijn om met mensen die zich in je vraagstuk herkennen en een frisse blik hebben naar je toekomst te kijken. Zo kom je van het een op het ander. Ik nodig cliënten uit om een inspirerende actie te doen die anders is dan wat ze normaal doen. Kleine acties helpen om je goed te voelen en vergroten je zelfvertrouwen. Een hele hoop kleine stappen maken een grote. Net zoals dat bij mij ging.’
Waarom vind jij het belangrijk dat mensen hun loopbaan serieus nemen?
‘Ik heb jarenlang werk gedaan dat me niet gelukkig maakte. Dat kost ontzettend veel energie en straalt niet alleen op jezelf, maar ook op je omgeving af. Ik zat vast en was ongelukkig. Dat wens ik niemand toe. Je brengt een groot deel van je tijd op de werkvloer door. Je werkt hoeft echt niet alleen maar leuk te zijn, maar het is belangrijk dat het je meer energie geeft dan dat het kost. Neem jezelf en je ontwikkeling serieus. Het kan zo veel lichtheid brengen.’
Als je je verwondert, heb je een ontspannen, milde en open blik
Als docent geef je studenten aan de Beroepsopleiding tot Loopbaanadviseur les over coachingsvaardigheden. Welke vaardigheid is voor een coach onmisbaar?
‘Ik geloof dat je je als coach moet kunnen verwonderen over wat je ziet, voelt en hoort. Beginnende coaches zijn vaak bezig met het stellen van de juiste vragen. Wat gebeurt er als je iets meer achteroverleunt en je verwondert over wat je ziet, hoort en voelt? Mijn ervaring is dat de juiste vraag dan vanzelf volgt. Als je je verwondert, heb je een ontspannen, milde en open blik. Je neemt waar in het moment. Misschien zegt jouw cliënt wel dat het goed met hem gaat, maar voel jij iets anders. Durf op die cruciale signalen te vertrouwen.’
Wat vind je het mooiste aan jouw werk als docent en supervisor bij Vista Nova?
‘Vista Nova biedt met lesdagen, supervisie en intervisie de meest grondige en degelijke opleiding tot loopbaancoach. Als docent en supervisor vind ik het superleuk om de groei van studenten mee te maken. Ik zie ze blanco aan de Beroepsopleiding tot Loopbaanadviseur beginnen en in een half jaar tijd allerlei methoden toepassen en enorme progressie in hun leerdoelen maken. Ik zie regelmatig studenten die onzeker zijn over wat ze (nog) niet kunnen. Ze doen de opleiding niet voor niets; ze mogen leren! Je hoeft niet alles meteen te kunnen. Je mag leren, uitproberen en experimenteren. Één van mijn studenten houdt bijvoorbeeld enorm van structuur en orde, maar merkt ook dat dit bij zijn wat meer chaotische cliënten in de weg zit. Zo daagt hij zichzelf uit om minder strak te coachen.’
